الحمدالله الرب العالمین و صل الله علی سیدنا و نبینا ابوالقاسم محمد(ص) و آله الطبین الطاهرین.
السلام علیکم جمیعا و الرحمه البرکاته.
با عرض ادب و احترام، خیر مقدم عرض می‌کنم خدمت میهمانان ارجمند، به ویژه حضرات آیات و روحانیت معزز، جناب آقای دکتر طیب نیا وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، جناب آقای دکتر سیف رییس کل محترم بانک مرکزی، اعضای محترم هیأت عامل بانک مرکزی، معاونین و مشاورین محترم، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، مدیران عامل و اعضای محترم هیأت مدیره بانکها، میهمانان خارجی، اساتید محترم دانشگاهها، دانشجویان، دانش پژوهان، مدیران و کارشناسان بانکی و کلیه علاقه مندانی که با حضور خود این همایش علمی را مزین و رونق بخشیده اند.
همانگونه که استحضار دارند یکی از مهمترین تحولاتی که در چند دهه اخیر در صنعت بانکداری در جهان ایجاد شده و به سرعت در حال گسترش است، استفاده از روشهای تامین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات مالی و بانکی اسلامی بوده است. از زمان اجرای بانکداری اسلامی، قریب به چهار دهه قبل تاکنون، بانکداری اسلامی با سرعت بیسابقه ای در برخی از کشورهای مختلف جهان گسترش یافته است.
هدف از برگزاری این همایش بررسی تجربه بانکداری اسلامی در کشورهای مختلف جهان، اعم از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی، همچنین آشنایی با بانک ها، نهاد ها، سازمانها و موسسات مالی بین المللی اسلامی، و نیز مروری بر نوآوریها و یافته های جدید در زمینه روشهای تامین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات مالی و بانکی اسلامی است.
بانکداری اسلامی بر اساس ارزشهای اسلامی، نشات گرفته از قرآن و سنت، و حذف ربا پایه‌گذاری شده است. ارزش‌هایی که نه تنها بر کلیه اجزای نظام بانکداری، اعم از اهداف، سیاست ها، برنامه ها، تاثیر گذار است، بلکه معیار مقبولیت و مشروعیت نظام بانکداری در هر زمان و مکان نیز می باشد. بدیهی است که رفتار انسان، و به تبع آن رفتار بانکداران و سیاست گذاران بانکی متاثر از این ارزشها، در نظام بانکداری غرب و نظام بانکداری اسلامی متفاوت باشد. در نظام بانکداری اسلامی، احکام حلال و حرام و شناخت ارزش‌هاست که جهت، کیفیت و رفتار نظام بانکداری را معین و مشخص می‌کند، و به نوبه خود آن را به صورت یک نظام بانکداری ارزشی و اخلاقی تدوین می نماید.
مطالعات نشان می دهد، از سال 1995 تا 2014 بانکها و موسسات مالی اسلامی سالیانه از رشدی حدود 20 درصدی برخوردار بوده اند و ارزش کل دارایی آنها از 300 میلیون دلار در سال 2005 به حدود 2000 میلیارد دلار در سال 2014 افزایش داشته است. جمهوری اسلامی ایران با 518 میلیارد دلار، 37 درصد از ارزش کل دارایی بانکهای اسلامی جهان را دارا می باشد که در حال حاضر بزرگترین دارنده دارایی در میان بانکهای جهان اسلام است. برخی برآوردها ارزش کل دارایی بانکهای اسلامی جهان در سال 2018 را رقمی بالغ بر 3400 میلیارد دلار پیش بینی می کنند. بر اساس آمار منتشره، تعداد بانک ها و مؤسسات تامین مالی اسلامی در سطح جهان به بیش از ششصد بانک و مؤسسه افزایش یافته است. اکنون خدمات مالی اسلامی، از بانکهای تجاری فراتر رفته و به عملیات بانکداری سرمایه ای، بانکداری اختصاصی، بانکداری شرکتی، شرکتهای بیمه، شرکتهای مالی و سرمایه گذاری و غیره تعمیم یافته است.
در حال حاضر، نه تنها کشورهای اسلامی همچون جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، اندونزی، مالزی، مصر، سودان، اردن، بنگلادش، عربستان، قطر، بحرین، کویت، امارات، عمان، یمن، ترکیه و غیره، بلکه برخی از کشورهای غیر مسلمان همچون لوکزامبورگ، سوئیس، ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه، استرالیا، آفریقای جنوبی، سنگاپور، ژاپن، چین، کره جنوبی و غیره نیز از روشهای تامین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات مالی و بانکداری اسلامی، به عنوان ابزاری جدید، استفاده می کنند. این مهم تا بدان جا پیش رفته است که، طی چند دهه گذشته، برخی از بانک های بزرگ بین المللی همچون «سیتی گروپ Citi Group» که در بیش از یکصد کشور جهان حضور فعال دارد و بیش از 200 میلیون مشتری را جلب کرده است، باجه هایی برای ارائه خدمات مالی و بانکی اسلامی دایر کرده و از سال 1996 تا کنون بخش قابل توجهی از عملیات بانکی خود را به بانکداری بدون ربا اختصاص داده است. حضور موفق و توجه ویژه جهانیان به بانکداری بدون ربا، به این مورد ختم نمیشود، بلکه بانک های بزرگ بین المللی دیگری همچون HSBC، با قدمتی 150 ساله، و حضور فعال در بیش از 84 کشور جهان، و 335 هزار کارمند و بیش از 65 میلیون مشتری، سالهاست که در کشورهای مختلف جهان، خدمات مالی و بانکی اسلامی ارائه می کند. خدمات مالی اسلامی این بانک شامل مواردی همچون مرابحه، مشارکت (در سود و زیان(PLS))، استصناع، اجاره، سرمایه گذاری مستقیم، اوراق امانه، صکوک، مدیریت دارایی، خدمات مشاوره ای در زمینه های مالی منطبق با شریعت اسلامی و غیره می باشد. (لازم به ذکر است که این بانک پس از قطع ارتباط با جمهوری اسلامی در سال 2005، به علت تحریم، بیشتر خدمات مالی اسلامی خود را در مالزی و عربستان متمرکز کرده است)، و یا دویچه بانک آلمان، استاندارد چارتر انگلیس، بانکهای معتبر فرانسوی (BNP Pariba و سوسیته جنرال)، 9 بانک و موسسه تامین مالی اسلامی در بریتانیا، شامل بانک اسلامی بریتانیا (IBB) که چندی قبل به بانک الرایان (Al Rayan) تغییر نام داده است، نیز طی سالهای گذشته، به شهروندان مسلمان و حتی غیر مسلمان که ترجیح می دهند از بانکهای پاک یا بانکهای سبز و یا بانکهای اخلاقی استفاده کنند، خدمات مالی و بانکی اسلامی ارائه کرده اند.
تقاضای فزاینده در سطح جهان برای خدمات مالی اسلامی، سبب شده است تا بانکها و موسسات مالی هر یک، بر اساس شریعت اسلامی، روشهایی برای تجهیز و تخصیص منابع ابداع نمایند. در خصوص روشهای تجهیز منابع می توان به انواع محصولات سپرده ای همچون سپرده های قرض الحسنه جاری و پس انداز، سپرده های سرمایه گذاری مدت دار، سپرده سرمایه گذاری خاص و عام و غیره اشاره کرد. علاوه بر این، برخی کشورها، بر اساس ابتکارات خود، از روشهای دیگری برای تجهیز منابع استفاده می کنند. مثلا در کشورهایی همچون مالزی، عربستان، اردن، بنگلادش و غیره از اوراق مضاربه برای تجهیز منابع استفاده می شود. در عربستان علاوه بر عقود دیگر از حساب پس انداز زمزم و سپرده سرمایه گذاری بر اساس عقد وکالت، در مالزی از حسابهای منطبق بر عقد ودیعه و گواهی بدهی قابل انتقال، در پاکستان (بانک میزان) حساب پس انداز ویژه لبیک بلند مدت برای تامین مالی سفر حج، و نیز اوراق مضاربه ماهیانه مشابه گواهی سپرده، در بحرین و پاکستان از روشهای تسهیم سود و زیان، هزینه و دستمزد، اصل بهای خدمات نیز استفاده می شود.
در خصوص روشهای تامین مالی می توان به انواع عقود مشارکت، شامل مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی(در ایران)، مشارکت کاهنده(در بانک توسعه اسلامی)، مشارکت تناقصی(کاهنده) اجاره(در پاکستان)، فروش اقساطی، مضاربه، جعاله، اجاره به شرط تملیک، مزارعه، مساقات، سلف، خرید دین، استصناع، مرابحه(در جمهوری اسلامی ایران و برخی کشورهای اسلامی)، مساومه، تورق، بیع العینه(در مالزی و در برخی کشورهای اسلامی)، اجاره(لیزینگ)، قرض و غیره اشاره کرد. علاوه بر این، برخی روشهای دیگر همچون انواع محصولات تأمین مالی مبتنی بر سهام، تأمین مالی مبتنی بر بدهی، تسهیلات بین بانکی، خدمات بیمه ای (تکافل)، انواع محصولات سرمایه گذاری، مدیریت صندوقهای سرمایه گذاری و تأمین مالی پروژه، صکوک، و غیره در سالهای اخیر مورد استفاده بوده اند.
لازم به ذکر است که، طی سالهای اخیر، میزان استفاده و تمرکز هر یک از کشورهای اسلامی بر عقود اسلامی، با عنایت به شرایط خاص خود، متفاوت بوده است. مثلا در امارات حدود 96 درصد از عملیات بانکداری اسلامی از طریق عقد مرابحه و حدود 4 درصد از طریق استصناع، در کویت حدود 98 درصد از طریق مرابحه و 2 درصد از سایر عقود، در مصر حدود 55 درصد از عقد مرابحه، حدود 10 درصد استصناع و حدود 5 درصد مضاربه و حدود 30 درصد از عقد اجاره، در یمن صد در صد تسهیلات اعطایی از طریق عقد مرابحه انجام می شود، در قطر حدود 68 درصد مرابحه، 12 درصد استصناع و 20 درصد اجاره، در بحرین حدود 48 درصد از عقد مرابحه، 5 درصد مشارکت، 5 درصد استصناع، 4 درصد مضاربه، و 30 درصد اجاره و 8 درصد سایر عقود، در عربستان حدود 63 درصد از مرابحه، 7 درصد استصناع، 20 درصد مضاربه، و 4 درصد مشارکت، و حدود 6 درصد سایر عقود، در مالزی حدود 18 درصد از عقد مرابحه، 2در صد مشارکت، 40 درصد فروش اقساطی، 30 درصد اجاره، و 10 درصد سایر عقود، در جمهوری اسلامی ایران حدود 42 درصد مشارکت، 8 درصد مضاربه، 20 درصد فروش اقساطی، حدود 5 درصد اجاره به شرط تملیک، و 25 درصد سایر عقود.
به منظور تسهیل تعاملات بانکی بین کشورهای مختلف، رفع خلاء های موجود، استاندارد سازی و نوآوری در روشهای تامین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات مالی اسلامی، طی چند دهه اخیر، نهادها و موسسات مالی و بانکی بین المللی اسلامی جدیدی، ایجاد شده است. برخی از این نهاد ها و موسسات مالی و بانکی بین المللی اسلامی به ترتیب سال آغاز فعالیت عبارتند از: گروه بانک توسعه اسلامی (IDBG) (آغاز فعالیت1975)، مؤسسه پژوهش و آموزش اسلامی(IRTI)(1981)، سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی (AAOIFI)(1991)، شرکت اسلامی بیمه سرمایه گذاری و اعتبار صادراتی (ICIEC)(1995)، شرکت اسلامی توسعه بخش خصوصی (ICD)(2000)، سازمان بین المللی بازار مالی اسلامی (IIFM)(2002)، هیأت خدمات مالی اسلامی (IFSB)(2003)، مؤسسه بین المللی رتبه بندی اسلامی (IIRA)(2005)، مرکز اسلامی مصالحه و داوری بین المللی (IICRA)(2007)، صندوق انسجام اسلامی برای توسعه(ISFD)(2007)، شرکت بین المللی اسلامی تأمین مالی تجارت (ITFC)(2008)، و شرکت بین المللی اسلامی مدیریت نقدینگی (IILM)(2010).
امروزه در بسیاری از دانشگاههای معتبر و شناخته شده جهان آموزش و پژوهش در زمینه بانکداری و مالی اسلامی رو به افزایش است. دانشگاههایی همچون هاروارد در ایالات متحده آمریکا، آکسفورد، مارکفیلد و دورهام در انگلستان، دانشگاه کیوتو در ژاپن، دانشگاه بین المللی مالی اسلامی در مالزی (INCEIF)، دانشگاه ملک عبدالعزیز عربستان و غیره. بر اساس آخرین آمار، اکنون تعداد 742 مرکز آموزش دانشگاهی و غیر دانشگاهی در زمینه بانکداری و یا مالی اسلامی در جهان وجود دارد. در جمهوری اسلامی ایران، در سالهای اخیر، در برخی از دانشگاههای بزرگ کشور، در هر سه مقطع تحصیلی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری، رشته های مرتبط با بانکداری و مالی اسلامی تاسیس و راه اندازی شده است که تا کنون تعداد قابل توجهی فارغ التحصیل داشته اند. امید است نظام بانکی کشور از این گونه فارغ التحصیلان کارآمد بتواند به نحوه شایسته ای استفاده نماید.
با عنایت به اینکه جمهوری اسلامی ایران، از جمله معدود کشورهایی است که با تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362، نظام بانکداری بدون ربا را، به صورت یکپارچه و فراگیر در کلیه بانکهای کشور به مورد اجرا گذاشت، و از آن مقطع تا کنون شاهد تحولات و پیشرفت های بیسابقه ای در کشورهای مختلف جهان در زمینه توسعه نظام مالی و بانکداری اسلامی بوده ایم، اکنون می توان سؤال کرد:
1- کشور ما که از پیشگامان اجرای عملیات بانکی بدون ربا بوده است، با بیش از سه دهه تجربه اجرای بانکداری بدون ربا، چه نهادهایی را برای نوآوری و یافته های جدید در زمینه روشهای تامین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات مالی اسلامی ایجاد کرده است و چه دستاوردهایی تاکنون داشته است؟
2- دیگر کشورهای مسلمان، چه نهادهایی را برای نوآوری و یافته های جدید در زمینه روشهای تامین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات مالی اسلامی ایجاد کردهاند و آنها چه دستاوردهایی تاکنون داشته اند؟
3- بانکداری اسلامی در کشورهای غیر مسلمان چه جایگاهی دارد و این کشورها چه نوآوری و یا یافته های جدیدی داشته اند؟
4- نظام بانکداری مبتنی بر قانون عملیات بانکی بدون ربای کشور ما، با بانکداری اسلامی در دیگر کشورهای مسلمان و غیر مسلمان چه تفاوتهایی دارد و چگونه میتوان از تجربیات و نوآوریهای آنها استفاده کرد؟
5- نظام بانکداری بدون ربای کشور ما و دستاوردهای آن چگونه میتواند در عرصه جهانی حضور موفق و تأثیر گذار داشته باشد؟
این سؤالات و بسیاری از سؤالات دیگر که ذکر همه آنها موجب اطاله کلام خواهد شد، مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران را بر آن داشت که عنوان بیست و ششمین همایش بانکداری اسلامی را «تجربه جهانی بانکداری اسلامی: روشهای تأمین مالی، ابزارها، خدمات و محصولات» تعیین کند که محورهای آن عبارتند از:
بررسی تجربه بانکداری اسلامی در کشورهای اسلامی،
بررسی تجربه بانکداری اسلامی در کشورهای غیر اسلامی،
بررسی الگوی تأمین مالی، تجهیز منابع و خدمات بانکها و یا نهادهای مالی بین المللی اسلامی،
بررسی نوآوریها در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران،
شیوه های تعامل نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران با بانکهای بین المللی اسلامی و غیر اسلامی.
در این راستا، علاوه بر فراخوان عمومی برای دریافت مقالات پژوهشی، از اندیشمندان و اشخاص صاحب نام بین المللی و اساتید حوزه و دانشگاه در رشته بانکداری اسلامی و همچنین از مدیران عامل بانکها و کارشناسان ارشد بانکی که دارای سالها تجربه عملی در این زمینه هستند دعوت به عمل آمد تا با حضور، ارایه مقاله و یا سخنرانی، نتایج پژوهشهای انجام شده و تجربیات کسب شده خود را به مورد بحث، نقد و بررسی قرار دهند.
بدیهی است برای پاسخ به پرسشهای پیش گفت و اتخاذ تدابیر لازم برای استفاده از تجربیات جهانی بانکداری اسلامی، نمیتوان فقط به همایشهای سالانه و کارگاههای آموزشی اکتفا کرد. بلکه در نظر است، به حول و قوه الهی، به صورت ماهانه با اساتید حوزه و دانشگاه و اشخاص متخصص و صاحب نام در زمینه بانکداری اسلامی نشستهایی داشته باشیم و به طور مستمر، تا اخذ نتایج مطلوب، بهره برداری از تجربیات و نوآوریهای دیگر کشورها و راهکارهای ارایه شده در همایش را دنبال کنیم. برای انجام این هدف، از سال گذشته دبیرخانه ای با عنوان «دبیرخانه دایمی بانکداری اسلامی» در مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایجاد شده است. امید است که این اقدامات بتواند به رفع موانع و مشکلات اجرایی و نوآوری در دانش بانکداری اسلامی منجر شود. در همین جا از تمامی اساتید، صاحب نظران، مدیران و کارشناسان صاحب تجربه در بانکداری اسلامی تقاضا میکنیم، هرگونه طرح یا پیشنهادی برای بهبود نحوه اجرا و توسعه و پیشرفت دانش بانکداری اسلامی دارند، به این دبیرخانه ارسال نمایند.
در اینجا اجازه بفرمایید به اختصار و فهرست وار گزارشی از چگونگی برگزاری بیست و ششمین همایش بانکداری اسلامی را به محضر شما عزیزان ارایه نمایم.
همایشهای بانکداری اسلامی قدمتی 26 ساله دارد، به گونه ای که هر سال در هفته بانکداری، مقارن با تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در شهریور ماه 1362، این همایش برگزار می شود.
مقدمات برگزاری بیست و ششمین همایش بانکداری اسلامی در ماههای بهمن و اسفند سال گذشته فراهم شد. در اواخر بهمن ماه 1393 با دعوت از صاحب نظران بانکداری اسلامی، اساتید و مدیران عالی رتبه نظام بانکی کشور، شورای راهبردی همایش تشکیل شد و نسبت به موضوع اصلی و محورها و موضوع های فرعی همایش اتخاذ تصمیم به عمل آمد.
فراخوان همایش به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی، علاوهبر درج در تارنمای مؤسسه و پورتال اختصاصی همایش در سایتهای بین المللی و در روزنامه های کثیرالانتشار، در چند نوبت به اطلاع عموم رسانیده شد.
برای برنامه ریزی و انجام اقدامات اجرایی، کارگروهی به نام «کارگروه اجرایی» در مؤسسه تشکیل شد و متعاقب آن، کارگروه علمی همایش و هیأت داوران با دعوت از تعدادی از اساتید حوزه و دانشگاه، مدیران عامل و خبرگان بانکداری اسلامی ایجاد شد و طی جلسات متعدد، مقالات دریافت شده مورد بررسی و داوری قرار گرفت.
در زمان تعیین شده تعداد 193 مقاله، شامل 11 مقاله به زبان انگلیسی و 182 مقاله به زبان فارسی، دریافت شد که در نهایت پس از ارزیابی تعداد 42 مقاله واجد شرایط برای ارائه یا چاپ تشخیص داده شد. برخی از این مقالات علاوه بر ارایه در همایش در کتاب و یا لوح فشردة همایش منتشر شده است. لازم به ذکر است که نخستین شماره فصلنامه موسسه عالی آموزش بانکداری اسلامی ایران تحت عنوان "مطالعات مالی و بانکداری اسلامی" اخیرا به چاپ رسیده که تعدادی از مقالات منتخب دریافتی در اولین شماره این فصلنامه قابل دسترسی و استفاده است.
از ابتدای سال جاری، از طریق انجام مکاتبات و پیگیری های مداوم، از نهادهای مالی معتبر بین المللی اسلامی، دانشگاههایی که دارای دورههای آموزش بانکداری اسلامی هستند و همچنین مدیران عامل بانکهای بین المللی اسلامی، برای ارایه سخنرانی در همایش دعوت به عمل آمد که از آن میان، دانشگاه بین المللی مالی اسلامی مالزی(INCEIF)، بانک میزان در پاکستان، دانشگاه دورهام انگلستان، موسسه پژوهش و آموزش اسلامی(IRTI) و شرکت توسعه بخش خصوصی(ICD) از گروه بانک توسعه اسلامی، دعوت مؤسسه را پذیرفته و با ارایه سخنرانی، به بار علمی همایش خواهند افزود.
مجموعه مقالات قابل ارائه و یا قابل چاپ، در 3 مجلد مکتوب، توسط موسسه منتشر شده است. علاوه بر این، این مقالات و برخی دیگر از مقالات واصله به همراه مقالات برگرفته از پایان نامه های منتخب مقطع کارشناسی ارشد موسسه، که طی سال تحصیلی گذشته، در حوزه بانکداری اسلامی، نوشته شده اند در یک لوح فشرده جداگانه قابل دسترسی و استفاده است. علاوه بر این، آمار و اطلاعات عملکرد 6 ساله منتهی به سال مالی 1393 بانکها و برخی از مؤسسات مالی و اعتباری کشور، به صورت یک مجلد مکتوب، به صورت جداگانه، و همچنین به صورت لوح فشرده قابل دسترسی و استفاده می باشد.
به منظور استفاده از نتایج مطالعات، تجربیات و ظرفیت بانکها، طی جلساتی، از مدیران بانکها خواسته شد تا ادارات مطالعات و پژوهش خود را مکلف کنند روی محورهای همایش کار کنند و به این ترتیب بالغ بر 36 مقاله از طریق نظام بانکی کشور به دبیرخانه همایش واصل گردید.
کوشش شده است تا مراحل اجرایی بیست و ششمین همایش، با استفاده از فضای مجازی و سیستم برخط و هوشمند، به صورت اینترنتی، با حفظ و رعایت امنیت شبکه انجام شود.
قبل از برنامه اختتامیه همایش نشست تخصصی تحت عنوان "بررسی و نقد طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا"، جهت ارائه گزارش اقدامات انجام شده توسط جناب آقای دکتر حسین زاده بحرینی، نماینده محترم مجلس شورای اسلامی و رئیس کارگروه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربای مجلس، و نیز بررسی، نقد، تبادل نظر پیرامون مباحث مرتبط با موضوع نشست تخصصی و همچنین پاسخگویی به سؤالات شرکت کنندگان در همایش، تشکیل خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر مدیران و کارشناسان بانکی با ابزارها و تجهیزات جدید الکترونیکی بانکی، نمایشگاهی با حضور شرکتهای تولید کننده و ارایه دهنده خدمات بانکداری الکترونیکی، در طول مدت برگزاری همایش، دایر شده است.
در پایان، لازم میدانم از جناب آقای دکتر طیب نیا وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، جناب آقای دکتر سیف رییس کل محترم بانک مرکزی، و از حضرات آیات و روحانیت معزز حاضر در همایش که با تشریف فرمایی و یا سخنرانی های خود به غنای این همایش علمی و تخصصی خواهند افزود، تشکر و قدردانی کنم. همچنین از اعضای محترم هیأت عامل بانک مرکزی، مدیران عامل و اعضای محترم هیأت مدیره بانکها، اساتید ارجمند دانشگاهها، دانشجویان عزیز و مدیران و کارشناسان محترم بانکها به خاطر حضور و مشارکت فعال آنها در همایش و از پژوهشگران، صاحب نظران و بزرگوارانی که با ارایه مقاله یا سخنرانی و یا مشارکت در نشست تخصصی همایش به بار علمی و گرمی مباحث مطرح شده در همایش میافزایند، قدردانی و تشکر میشود. به ویژه، لازم میدانم از میهمانان گرامی جناب آقای دکتر سید عثمان الحبشی (Professor Datuk Syed Othman Alhabshi)، معاون دانشگاه بین المللی مالیه اسلامی مالزی، جناب آقای دکتر عرفان صدیقی(Mr. Erfan Seddiqui)، مدیر عامل و از موسسین بانک میزان پاکستان، جناب آقای دکتر محمت آسوتای(Dr. Mehmet Asutay)، استاد و مدیر بخش آموزش مالیه اسلامی دانشگاه دورهام انگلستان، دکتر عبیدالله عصمت پاشا(Obiyathullah Ismath Bacha)، استاد دانشگاه بین المللی مالیه اسلامی مالزی، جناب آقای دکتر تمسیر چام (ِDr. Tamsir Cham)، از موسسه پژوهش و آموزش اسلامی (IRTI) گروه بانک توسعه اسلامی، جناب آقای نجم الحسن(Mr. Najmul Al Hassan) از شرکت اسلامی توسعه بخش خصوصی (ICD) وابسته به گروه بانک توسعه اسلامی، آقای ادیب اسمالو (Mr. Edib Smolo)، کاندیدای دکتری از دانشگاه بین المللی مالیه اسلامی مالزی که دعوت این مؤسسه را پذیرفته و با سخنرانی و حضور پرفیضشان موجب رونق همایش و ارتقاء دانش بانکداری اسلامی خواهند شد تشکر و سپاسگزاری کنم.
علاوه برآن، لازم میدانم از مدیران عامل و اعضای محترم هیأت مدیره بانکهای ملی، کشاورزی، پاسارگاد، توسعه صادرات ایران، ایران و ونزوئلا، انصار، مسکن، اقتصاد نوین، شرکت توسن، شرکت خدمات انفورماتیک که با حمایتهای مالی و معنوی، در برگزاری هرچه باشکوهتر این همایش، مؤسسه را یاری کرده اند و از اعضای محترم شورای راهبردی، کارگروه اجرایی، کارگروه علمی و هیأت داوران، به ویژه آقایان دکتر خوش طینت، مهندس یارمند، دکتر پور کاظمی، دکتر ساسان گهر و آقایان دکتر احمد شعبانی، دبیر علمی همایش و مهندس حسن کوهی، دبیر اجرایی همایش، کارگروه های مختلف همایش، معاونت محترم اداری و مالی بانک مرکزی، مدیریت و همکاران روابط عمومی، حراست، انتظامات بانک مرکزی، کادر اداری و مالی مؤسسه و همه عزیزانی که در برنامه ریزی و اجرای این همایش نقش داشته اند تشکر و سپاسگزاری کنم.
و السلام علیکم و الرحمه البرکاته